CPI چیست و چرا برای معاملهگران فارکس اهمیت دارد؟
شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI یک شاخص اقتصادی مهم است. این شاخص بهطور منظم توسط اقتصادهای بزرگ منتشر میشود و بامطالعه آن میتوان رشد اقتصادی و سطوح تورم فعلی را بررسی کرد. دادههای تورمی مورد مطالعه در شاخص CPI، بهصورت قدرت خرید و افزایش قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد نمود پیدا میکند که میتواند بر سیاستهای پولی یک کشور تاثیرگذار باشد.
شاخص قیمت مصرف کننده با میانگینگیری تغییرات قیمتها برای هر محصول در یک سبد از پیش تعیینشده کالاهای مصرفی شامل مواد غذایی، انرژی و خدماتی (شامل مراقبتهای پزشکی) محاسبه میشود.
CPI به دلیل تأثیر در سیاست پولی و خصوصا نرخ بهره، یک شاخص مفید برای معامله گران فارکس محسوب میشود (گفتنی است نرخ بهره خود تأثیر مستقیمی بر قدرت ارز دارد).
تاریخهای انتشار CPI
معمولا CPI بهصورت ماهیانه منتشر میشود اما در بعضی کشورها همچون نیوزلند و استرالیا به صورت فصلی منتشر میشود. برخی کشورها مثل آلمان نتایج را بهصورت سالیانه منتشر میکنند. اداره آمار کار آمریکا از سال ۱۹۱۳ شاخص قیمت مصرفکننده را بهصورت ماهیانه گزارش میکند.
نرخ تورم چگونه محاسبه میشود؟
آمار CPI هزینههای افراد حرفهای، افراد خود اشتغال یا بیکار، افرادی که درآمدشان زیر آستانه فقر فدرال است و افراد بازنشسته را شامل میشود. افراد روستایی، مزرعهدار، نیروهای مسلح و افرادی که در زندان یا تیمارستان هستند، جزو این محاسبات لحاظ نمیشوند. کالاها و خدمات خاصی برای محاسبه CPI استفاده میشوند که در ادامه آنها را میآوریم:
غذاها و نوشیدنیها: این بخش شامل قیمت شیر، قهوه، غلات صبحانه، مرغ، شراب، میان وعدهها و وعدههای غذایی کامل است.
مسکن: این بخش شامل اجاره خانه، رهن یا اجاره معادل تملیک، مبلمان اتاق خواب و نفت کوره است.
پوشاک: این بخش شامل لباسهایی است که قیمت آنها کاملا فصلی است.
حمل و نقل: این بخش شامل بنزین، وسائل نقلیه جدید، کرایه خطوط هوایی و بیمه وسایل نقلیه است.
مراقبتهای پزشکی: این بخش شامل خدمات پزشکی، داروهای تجویزی و سایر لوازم پزشکی، مراقبتهای چشمی و خدمات بیمارستانی است.
آموزش و ارتباطات: این بخش شامل خدمات تلفن، شهریه دانشگاه، هزینه پست، نرم افزارهای کامپیوتری و سایر لوازم جانبی کامپیوتر است.
تفریح: این بخش شامل هزینههای حیوانات خانگی، تلویزیون، تجهیزات ورزشی و هزینههای سایر سرگرمیها است.
سایر: این بخش شامل خدمات شخصی مانند مراقبتهای زیبایی، خدمات مالی، هزینههای تشییع جنازه، تنباکو و محصولات دخانی است.
همچنین هزینههای دولتی مانند هزینههای فاضلاب و آب، عوارض خودرو، هزینههای ثبت نام خودرو، مالیات فروش، مالیات غیرمستقیم و سایر مالیاتها نیز در آمار CPI لحاظ میشوند اما از آنجایی که این هزینهها در قیمت کالاها و خدمات مشخص میشوند، یکبار دیگر محاسبه نخواهند شد.
با این وجود، مالیات بر درآمد و تامین اجتماعی، سرمایهگذاریهای مستقیم مانند اوراق قرضه، بیمه عمر و املاک که ماهیتی پساندازی دارند نه هزینهکردی، در آمار CPI لحاظ نمیشوند.
تورم خالص یا Core CPI چیست؟
علاوهبر آمار تورمی، آمار تورم خالص (Core CPI) نیز منتشر میشود. این آمار همان آمار تورم منهای هزینههای انرژی و مواد غذایی است. از آنجایی که هزینههای انرژی و مواد غذایی بیش از یک چهارم هزینههای مصرف کنندگان را تشکیل میدهد و این هزینهها نوسانات قیمتی بسیار بالایی دارند، ممکن است تفسیر دادههای تورمی را مشکل کنند.
بنابراین اقتصاددانان، معاملهگران فارکس و خود فدرال رزرو تمایل دارند تا به جای آمار CPI به آمار Core CPI توجه بیشتری داشته باشند. همچنین فدرال رزرو یک شاخص دیگر نیز دارد به نام PCE که محاسبات آن شباهت بسیار زیادی به تورم خالص دارد. فدرال رزرو عمدتا شاخص PCE را برای تعیین سیاستهای خود در نظر میگیرد اما این به معنای عدم توجه به شاخص CPI نیست.